Vals

Hier ontvouwt zich een van de meest rijke en veelzijdige hoofdstukken van de Graubünden-architectuur. Van de diepe valleien tot de hoge dorpen is dit een landschap waar traditie en experiment telkens opnieuw een verrassende vorm aannemen. Hier ontmoeten we zowel de verfijnde bescheidenheid van kleine kapellen en dorpshuizen als de radicaliteit van sculpturale woonvormen en hedendaagse herbestemmingen.

In plaatsen als Ilanz, Vrin en Lumbrein ontdekken we hoe architectuur zich verweeft met de gemeenschap en haar gewoonten – telkens opnieuw gegrond in eeuwenoude tradities maar vertaald naar een hedendaagse gevoeligheid. In Flims en Laax volgen we de sporen van Rudolf en Valerio Olgiati, vader en zoon, die elk op hun manier een stempel drukten op de regio, terwijl we in Valendas en Trun zien hoe kunstenaars en jonge bureaus nieuwe betekenissen geven aan historische gebouwen.

Een hoogtepunt vormt ongetwijfeld ons bezoek aan de Therme Vals, waar Peter Zumthor met steen, licht en water een van de meest zintuiglijke ruimtelijke ervaringen van de 20e eeuw creëerde – en waar we niet enkel kijken, maar ook zelf binnentreden om de architectuur met lichaam en geest te ervaren.

Surselva laat zich lezen als een mozaïek van verhalen: van sacrale stilte tot radicale experimenten, van ruïnes tot meesterwerken, en van intieme woningen tot collectieve plekken. Een regio die de rijkdom van Graubünden in al haar schakeringen belichaamt.

Met Chur als historische hoofdstad en Haldenstein als stille aanhanger, ontvouwt in Plessur zich een uitzonderlijk landschap van architectuur. Tussen de smalle straten en statige herenhuizen van Chur ontdekken we hoe oude stedelijke structuren telkens opnieuw in dialoog treden met eigentijdse ingrepen. Hier ontmoeten traditie en vernieuwing elkaar in gebouwen die tegelijk monumentaal en verrassend intiem zijn.

In Haldenstein krijgen we een meer persoonlijke blik in de architectuur van Peter Zumthor: een dorp dat uitgegroeid is tot een soort museum, waar architectuur zich niet enkel toont in publieke gebouwen, maar ook in ateliers, woonhuizen en stille experimenten. Het is een plek waar je de jarenlange sporen ziet van Peter Zumthor die zijn praktijk heeft ingebed in het alledaagse dorpsleven.

Plessur laat zich zo lezen als een samenspel van erfgoed en innovatie, van stedelijke monumentaliteit en dorpsintimiteit. En naast de iconen die hier huizen, bewaren we ook nog een onverwachte ontdekking als verrassing.

In Viamala ontmoeten we een architectuur die zich met uiterste precisie in het landschap schrijft. Valerio Olgiati laat er zien hoe strakke geometrie en radicale vormen een nieuwe monumentaliteit kunnen scheppen, zelfs in gebouwen die klein en bescheiden lijken: een school in Paspels die de stilte van leren belichaamt, of een atelier in Scharans dat kunst en leven innig met elkaar verbindt.

Even krachtig is de kapel van Christian Kerez, haast onzichtbaar in het groen verscholen, waar licht en leegte samensmelten tot een spirituele ervaring die de essentie van bouwen herdefinieert.

Het stedelijke weefsel van Landquart vormt het decor voor een boeiende verkenning van hedendaagse architectuur. Bearth & Deplazes laat zien hoe moderne vormen een dialoog kunnen aangaan met de schaal van de stad en haar bewoners. Anderzijds onthult Peter Zumthor hoe tijdloze materialen en zintuiglijke precisie een intieme, universele woonervaring kan creëren.

Bij het Plantahof onderzoeken Valerio Olgiati en Nickisch Walder de wisselwerking tussen collectieve functies en individuele beleving, waarbij licht, materiaal en ruimte samen een gelaagde ervaring vormen.