Japan expo

Nippon Air verzorgt de rechtstreekse vlucht van Brussel Zaventem naar Tokyo. We vertrekken ’s avonds en landen de volgende dag in de namiddag in Narita International Airport.

Na aankomst nemen we de sneltrein van de luchthaven naar het hotel. Maar voor wie nog niet snel het bed wil induiken, kan een uitstapje maken naar Ginza, waar de lichten van de stad nooit lijken te dimmen.

De eerste volle dag maken we gebruik van het uitstekende openbare vervoer om ons tussen de verschillende districten te bewegen. Vooraleer we ons aan de oversteek van het drukste kruispunt ter wereld, de Shibuya Crossing, wagen, maken we een wandeling langs enkele woonprojecten van jonge architecten, werk van Shingo Masuda + Katsuhisa Otsubo Architects (bekend van de installatie op de triënnale Brugge 2024) en Akihisa Hirata. In de namiddag verplaatsen we ons naar Omotesando Road, een belangrijke commerciële as waar de creaties van verschillende Japanse en internationale architecten in de etalage staan. Het Nezu Museum van Kengo Kuma en het Yoyogi Gymnasium van Kenzo Tange zijn het begin- en eindpunt van deze as. We eindigen in Harajuku’s Cat Street, waar hippe jongeren zich mengen tussen de toeristen en toevallige voorbijgangers.

Het Ueno Park is ontstaan als tempeltuin en werd door de westers georiënteerde Meiji-regering omgevormd tot publiek park in de 19e eeuw. Het is de plek waar alle grote culturele instellingen zich bevinden, zoals Tokyo Nationale Museum en de Tokyo Bunka Kaikan van Kunio Maekawa. We bezoeken er de Hall of Horyuji Treasures van Yoshio Taniguchi en het Western Art Museum van Le Corbusier. Maar zoals het elk park betaamt, zijn er ook stilte-plekken, het Toshogu Shrine van Hiroshi Nakamura biedt een moment van reflectie in de drukte.

Voor lunch combineren we twee unieke Japanse ervaringen, reizen met de shinkansen en genieten van culinaire pareltjes, met name de bento-box. We stappen af in Karuizawa, gekend als vakantieoord voor de inwoners van Tokyo. Een bus brengt ons naar het Hiroshi Senju Museum van Ryue Nishizawa, éen van de partners van SANAA, waar een magnifieke synergie is geschapen tussen kunst, architectuur en natuur. Daarna maken we een wandeling door Karuizawa waar we kleinere projecten van Kengo Kuma, Hiroshi Nakamura, Antonin Raymond en Kendrick Bangs Kellogg. Onze bus brengt ons ‘s avonds naar Matsumoto in de Hida Mountains.

Na een welverdiende nachtrust starten we met een bezoek aan het 16e eeuwse Matsumoto-kasteel. In tegenstelling tot het meer bekende witte Himeji-kasteel, is het voorzien van een brede slotgracht rond de donjon en zijn alle muren zwart.

We verlaten het berggebied nog niet, maar rijden verder naar het Jinchokan Moriya Historical Museum in Chino. Het herbergt een aantal speciale gebouwen van Terunobu Fujimori, een Japanse architect die bekend werd met zijn eigenzinnige theehuisjes. Naast architect is hij ook historicus die zich verdiept in traditionele Japanse bouwkunst.

In de late namiddag nemen we shinkansen voor een rit van 700 km van Matsumoto in oostelijke richting naar Hiroshima.

De stad Hiroshima werd in 1945 volledig van de wereld weggevaagd, een trauma dat Japan voor altijd zal tekenen. Kenzo Tange ontwierp er het recent gerenoveerde Hiroshima Memorial Museum en Hiroshi Sambuichi Hiroshima Hill, een uitkijkplek over de stad.

We reizen langs de kustlijn en stoppen onderweg in Fukyuma in de Shinshoji Zen tempel met een paviljoen van Terunobu Fujimori en Sandwich. Met de ondergaande zon in onze rug komen we toe in de havenstad Takamatsu. Onze thuisbasis voor de verkenning van de kunsteilanden de komende dagen.

We nemen eerst de ferry naar het kleinste kunsteiland, Inujima. Slechts een vestzak groot, vormt het de meest intieme ervaring van alle eilanden. Het Inujima Seirensho Museum van Hiroshi Sambuichi met kunstwerken van Yukinori Yanagi vertelt over de littekens die industrialisatie en modernisatie hebben achtergelaten. De luchtige interventies van Kazuyo Sejima binnen de Inujima Art House Projects vormen een noodzakelijk tegenhanger.

Een private ferry brengt ons van Inujima naar Teshima. Nadat we onze elektrische fietsen hebben opgehaald, lunchen we in Shima Kitchen van Ryo Abe. Het belangrijkste project dat we op Teshima zien, is het Teshima Art Museum van Ryue Nishizawa. Ook hier is het volledige gebouw gewijd aan het werk van één kunstenaar, Rei Naito. Het is een spirituele ervaring om de dag af te sluiten.

Voor ieder die nood heeft aan een uitwaaidag, we verblijven vandaag de hele dag op Naoshima en genieten op eigen tempo van de verschillende Art House Projects van Sou Fujimoto, SANAA, Ryue Nishizawa en Hiroshi Sambuichi, het Chichu Art Museum van Tadao Ando en de Time Corridors van Hiroshi Sugimoto. Het eiland heeft zoveel te bieden dat we jullie voorzien van een elektrische fiets en een handige kaart. We zien elkaar in de late namiddag op de ferry voor een laatste transfer naar Osaka.

Het is de derde keer dat de Wereld Expo in Osaka halt houdt, na de bekende 1970 editie met bekende sculptuur “tower of the sun” van Taro Okamoto, was het ook de gaststad in 1990.
Het masterplan van deze editie, een cirkelvormige houten structuur met diameter van 700 meter is van Sou Fujimoto. Het thema van de Wereld Expo is ‘Common Ground: creating a new dawn together’ en er zijn 150 participerende landen. Naast de landpaviljoenen door onder andere Kengo Kuma, Foster + Partners, RAU en Mikan is er ook een groep Japanse ontwerpers aangesteld om vorm te geven aan enkele overkoepelende thematieken.

Wie niet is rond geraakt op de eerste dag Wereld Expo, heeft nog de mogelijkheid om er een tweede dag aan te breien. Maar omdat we de liefhebbers van historische architectuur ook niet willen teleurstellen, trekken we met de groep naar Kyoto.

De historische hoofdstad van Japan blijft tot de verbeelding spreken. De eeuwenoude tempels, omgeven door hun prachtige tuinen en opgetrokken in verfijnde materialen, zijn dankzij nauwgezet onderhoud door de Japanners, opmerkelijk goed bewaard. We bezoeken er Ryoan-ji met bekende steentuin en Kinkaku-ji met het gouden paviljoen. De oevers van de brede rivier in Arashiyama, zijn een perfecte lunchplek om daarna de Bamboo Grove, Tenryu-ji en de Okochi Sanso Villa te ontdekken.

Van de reizigers die voor het einde van de paasvakantie terug in België worden verwacht, moeten we nu afscheid nemen. Zij reizen de avond zelf nog terug naar Tokyo om de volgende ochtend tijdig op de luchthaven te zijn.

Voor wie de reis nog wat langer mag duren, nemen we mee naar de imposante Kiyomizu-dera en intieme Tofuku-ji in de gezellige Higashiyama-wijk. Hier ligt ook het Kyoto National Museum van Yoshio Taniguchi.

De namiddag is vrij in te vullen, Kyoto heeft zoveel meer te bieden dan architectuur dat we dit niet aan jullie wilden laten voorbijgaan!

Vanuit Osaka maken we een uitstap naar Kobe, de stad werd tijdens Great Hansin Earthquake in 1995 volledig vernield. Gelukkig zijn er nog enkele pareltjes blijven staan, zoals het Yamamura House van Frank Lloyd Wright en het Koshien Hotel van Arata Endo. Takenaka bouwde in Kobe het Carpentry Tools Museum om de schrijnwerkerij-traditie van de Takenaka-familie tentoon te stellen.

Maar de Seto binnenzee lonkt en we wagen nog even de oversteek naar het eiland Awaji, waar we de Honpukuji (water tempel) en het Yumebutai project van Tadao Ando, beiden gerealiseerd begin jaren ’90 bezoeken.

We zetten onze terugweg naar Tokyo in, maar stoppen in Odawara om daar te overnachten. Niet enkel om te genieten van de laatste lentebloesems en het historische kasteel, maar vooral om het Enoura Observatory van Hiroshi Sugimoto te ervaren. Hij is naast fotograaf ook architect en creëerde op deze unieke locatie een bezinningsplek gewijd aan kunst, natuur en architectuur.
Na de middag volgen we de kustlijn van Sagami Bay naar het Yokosuka Museum of Art van Pritzkerprijs winnaar Riken Yamamoto. ’s Avonds reizen we door naar Tokyo.

Zoals het hoort, bewaren we het beste voor laatst, want op deze laatste reisdag staat de TAMA Art Library van Toyo Ito en de KAIT workshop én de plaza van Junya Ishigami op het programma. Deze universiteitsgebouwen ontworpen door twee verschillende generaties architecten, vormen een mooie samenvatting van de zoektocht van Japanse architecten naar ruimtelijkheid.
Er is nog een laatste nacht in Tokyo voorzien want de volgende ochtend vertrekken we met een hoofd vol inspiratie terug richting België.