Het zuiden van Californië is een regio waar een samenloop van omstandigheden een onvoorstelbare architecturale creativiteit heeft teweeggebracht. Planopli neemt jullie mee naar drie zeer uiteenlopende bestemmingen met dito architectuur.

San Francisco doet op stedebouwkundig en architecturaal vlak zeer Europees aan, terwijl Los Angeles een toonbeeld is van acupuncturale ingrepen in een onontkenbare sprawl city en La Jolla spreidt tot de verbeelding sprekende projecten tentoon op en langs de rotswanden aan de Pacific.

Le Corbusiers bedevaartkapel te Ronchamp blijft steeds opnieuw verbazen. De corpulente muren, het zwevende dak,… dragen bij tot emotionele architectuur. De klokkentoren van Prouvé en de kloosteruitbreiding door Piano vervolmaken het bezoekprogramma aan Franse zijde van het drielandenpunt.
Dankzij de heterogene verzameling hedendaagse architectuur van Grimshaw, Gehry, Hadid, Ando, Siza, Herzog & de Meuron en SANAA is de Vitra Campus in Weil am Rhein uitgegroeid tot een trekpleister voor architectuurliefhebbers.
Bazel vult niet alleen de projectenwaaier van Herzog & de Meuron in het programma aan, maar toont onder meer in het Dreispitzareal en op de Novartis-site bijzondere realisaties van BIG, Moneo, Diener & Diener, Buchner & Bündler, Chipperfield, Taniguchi, Christ & Gantenbein en Cruz y Ortiz.

Met Alvar Aalto als kompas reist planopli door de eindeloze wouden en krijgen we bij elk gerenommeerd project het gevoel terug thuis te komen: de werken zijn prachtig bewaard en maken nóg meer indruk dan voorheen.
Naast de klassiekers van Saarinen, Siren, Piëtila, Pitkanen en Bryggman, verdient ook de jonge garde een plaats op het voorplan. We bezoeken werk van onder andere Verstas, Lassila Hirvilami, Lahdelma & Mahlmäki, K2S, Play-A en JKMM. Deze laatste slagen er meesterlijk in om de Zwitserse strakheid te verzoenen met de noordelijke traditie van de menselijke schaal.
Tot slot is er een uitermate boeiende stadsontwikkeling aan de gang in Helsinki: haven en industrie verhuizen zodat de stad in nieuwe uitbreidingen terug de link legt met de kustlijn. Je zal meegenieten van de Finse openheid in een landschap waar op dat moment de zon nauwelijks ondergaat.

Niet in het minst door frappante figuren zoals Le Corbusier, Rogelio Salmona en burgemeesters Mockus en Peñalosa is Bogotá de boeiende stad geworden die ze nu is. Op de door bergen omgeven Sabana de Bogotá, is een miljoenenstad van rode wolkenkrabbers verrezen tussenin overvloedig aangelegde groene ruimtes.
Net zoals Bogotá, bezit deze tweede grootste stad van Colombia een nalatenschap van modernistische architectuur en een omkadering van jonge architecten zoals Simón Vélez, Daniel Bonilla, Camacho y Guerrero, Juan Pablo Ortiz en Giancarlo Mazzanti die naarstig worden gevoed en gepromoot.
Als je architecten en planners zou vragen naar een bewijs van de kracht van publieke architectuur en open ruimte, zouden ze deze steden aanwijzen. Dankzij (landschaps)architectuur zijn in Bogotá en Medellín de moordcijfers immers tot één zesde herleid.

Chandigarh was de aanzet voor deze architecturale zoektocht. Wat na die queeste blijft en beklijft, is het gevoel de essentie te hebben ontdekt. Architecturale, culturele en menselijke essentie. Het wordt geen toeristische reis. Een belangrijk part van de architectuurroute gaat naar steden die in reisgidsen niet of nauwelijks aan bod komen.

We wandelen in verwondering doorheen een land met een geschiedenis, een wervelende massa, een hectische dynamiek, een schrijnende armoede naast wansmakelijke rijkdom, een levend verleden met een bevreemdende toekomst. We zien zowel historische gebouwen als modernisme en hedendaags werk. We zien werk van Le Corbusier, Louis Kahn, Charles Correa, Studio Mumbai, Balkrishna Doshi, Matharoo, Bimal Hasmukh Patel, Sir Edwin Lutyens, Raj Rewal, Joseph Allen Stein, Aditya Prakash… Maar vooral, we zien een wereld.

Karakteristieke Australische architectuur is te herkennen in de rurale iconen van de ‘Queenslander’, de ‘wool shed’ en de ‘beach house’. Deze typologieën zijn steeds verder en soms zelfs steeds exuberanter ontwikkeld als antwoord op klimaat, geschiedenis, plaats en identiteit. De ontwerpen gebruik(t)en lokale materialen en verroest staal om zowel ruimte en licht te benadrukken als om een verbinding te maken met het landschap. Pritzkerprijswinnaar Glenn Murcutt (2002) is zonder twijfel de meest bekende vertegenwoordiger hiervan.

De prospectiereis eind 2017 zal uitmaken welke steden, regio’s en projecten op het uiteindelijke bezoekprogramma komen te staan, maar voorlopig vallen zeker projecten op van de hand van Jørn Utzon, McBride Charles Ryan, TRIAS, Lai Cheong Brown, Durbach Block Jaggers, Lyons, Nic Owen Architects en CRAB Studio (Peter Cook).

Zuid-Afrika kent een diversiteit aan bouwstijlen die zowel een indruk geven van het klimaat, als van de sociale structuur en de economie. In vroeger tijden werden er al ingenieuze oplossingen bedacht wanneer goede bouwmaterialen ontbraken. Een voorbeeld is het ‘hardbieshuisie’ in de vorm van een bijenkorf met een schuin aflopend rieten dak tot de grond. Het ‘hardbieshuisie’ kwam voornamelijk voor in gebieden waar weinig hout voorhanden was. De hedendaagse architectuur weerspiegelt enerzijds de internationale trends, maar verloochent anderzijds deze traditie niet.

De prospectiereis begin 2018 zal uitmaken welke steden, regio’s en projecten op het uiteindelijke bezoekprogramma komen te staan, maar voorlopig vallen zeker projecten op van de hand van Metropole Architects, SAOTA, Three14 Architects, Makeka design Lab en Field architecture.

Bezoeken aan de Bauhaussteden hebben iets van een onvoltooide symfonie. De scholen en ateliers van deze alleskunners zijn er nog, en tijdens wandelingen is het prettig zoeken naar de stempel die ze op de stad drukten. […] Met het oog op een ambitieus eeuwfeest in 2019, gaan de Bauhaussteden de lacune van een allesomvattende presentatie over het Bauhaus invullen met projecten door Addenda Architects, Heike Hanada en Staab Architecten. […]
Officieel begon het Bauhaus in 1919. Achter de schermen was Henry Van de Velde in Weimar de temperatuur al een poos op peil aan het brengen. Zijn ideaal van totaalkunst werkte hij al uit voor de Hogeschool Beeldende Kunst. Tegen de tijd dat de overheid groen licht gaf voor het Bauhaus, was Van de Velde door en door verbrand. Als Belg, en dus een ­vijand in Duitsland, was hij tijdens de Eerste Wereldoorlog op een zijspoor gezet. Dus vroeg hij Walter Gropius om het project te leiden.

Geert Sels, ‘De architectuurgeest die nooit terug in de fles kroop’, uit: De Standaard Cultuur & Media, zaterdag 31 december 2016.

Wie denkt aan Noorwegen, mijmert waarschijnlijk over bergen, bossen en fjorden; over middeleeuwse staafkerken en bergdorpjes en over lange zomerdagen en nog langere, koude, winterdagen. Maar behalve een krachtig Vikingverleden, bezit Noorwegen —zoals de prominente architectuurcriticus Martin Filler zei— “een schat aan modernisme” en intussen steeds meer hedendaagse architectonische hoogstandjes. Veel projecten weerspiegelen de vaak gewelddadige contrasten van de natuur, waarbij hout en andere duurzame materialen op nieuwe en innovatieve manieren zijn toegepast.

Deze reis laat projecten van onder meer Sverre Fehn, Arne Korsmo, Eero Saarinen, MAD Arkitekter, Transborder Studio, Atelier Oslo, White Arkitekter en Snøhetta de revue passeren.

Met Pritzkerprijswinnaar Alejandro Aravena Mori en de verfrissende architectuur van Pezo Von Ellrichhausen als kompas, gaat planopli op zoek naar architecturale emotie in de regio waar Argentinië en Chili aan elkaar grenzen of waar dromerige wijnproductiehuizen oog in oog komen te staan met sociaal engagement.

De prospectiereis begin 2018 zal uitmaken welke steden, regio’s en projecten op het uiteindelijke bezoekprogramma komen te staan, maar voorlopig vallen in Argentinië zeker projecten op van de hand van Enrique Jan, Luciano Kruk, Tom Hughes + Fernando Raganato + Eugenia Mora, Estudio BaBO, BAK Arquitectos en in Chili van onder meer Felipe Assadi + Francisca Pulido, Whale!, WMR Arquitectos en natuurlijk van Alejandro Aravena Mori en Pezo Von Ellrichhausen.

Het programma voor deze planoplireis door de staten New York, Connecticut, Massachusetts, New Hampshire, New Jersey en Pennsylvania blaast je zonder meer van jouw sokken. Indrukwekkende namen van 20ste eeuwse en reeds hedendaagse ‘monumenten’ stapelen zich op als wolkenkrabbers: Falling Water, the Glass House, Seagram building, Exeter Library, Milstein Hall, Parrish Art Museum, Julliard School. Architecturale coryfeeën passeren onbeschaamd de revue: Frank Lloyd Wright, Philip Johnson, Le Corbusier, Ludwig Mies Van der Rohe, Louis I. Kahn, OMA, Herzog & de Meuron, Diller Scofidio Renfro. Jullie eigen curriculum vitae zal worden aangevuld met referenties van gerenommeerde universitaire campussen zoals Columbia University, Harvard, Yale, MIT, Bryn Mawr College en Cornell University.

Portugal barst van de schitterende paleizen, kloosters en kerken. Maar als je meer van hedendaagse architectuur houdt dan van de historische gebouwen, is er in Portugal ook veel te zien. Met architectuurcoryfeeën als Álvaro Siza en Eduardo Souto de Moura levert Portugal een belangrijke bijdrage aan het Europese architectuurlandschap.

De metro in Porto, Casa da Musica, het voetbalstadion in Braga, Casa das Histórias, de Portugese zon, OMA, Santiago Calatrava, Barbosa & Guimarães, Amanda Levete, Aires Mateus, FCC Arquitectura of Christina Branco Vino Verde. A sua saúde!