Senegal

Tijdens de prospectiereis leerden we een land kennen dat is gebouwd op de waarden van teranga (gastvrijheid en solidariteit), jom (trots), fit (moed en zelfvertrouwen) en ngor (waardigheid). Met grote nieuwsgierigheid verkenden we de hedendaagse architectuur en zochten daarin steeds de Senegalese identiteit. Vrij snel werd duidelijk dat dit een zoektocht is waar de Senegalezen zelf middenin zitten. Tot op heden heeft Senegal geen universitaire opleiding tot architect. Jonge Senegalezen die architectuur willen studeren moeten dus naar het buitenland. Grote bouwbedrijven trekken zich weinig of niets aan van de karakteristieken van Senegal en bouwen alsof ze in Europa zijn. Dorpen kleuren grijs van de betonsteen en de nieuwe stad Diamniadio rijst op een heel vervreemdende manier op in het Senegalese landschap.

Desondanks kunnen we stellen dat die identiteit er wel degelijk en overduidelijk is. Het Senegalese architectuurlandschap beweegt! En hoe! Er is een wind van jonge architecten die met elkaar in contact staan en elk op hun eigen manier hun zorg, liefde en engagement tonen voor het land. Zo is er Carole Diop die overal opduikt. Wie haar CV bekijkt, begrijpt waarom. Ze is architect, curator, medeoprichter van het hedendaagse kunstmagazine Afrikadaa, professor aan het CUAD en aan het IPP, lid van de Orde van Architecten en coauteur van het lijvige boek Dakar, Métamorphoses d’une Capitale. Daarbovenop organiseert ze architectuurwandelingen in Dakar. In het gezelschap van Carole vinden we vaak Doudou Dème, ingenieur, ondernemer en bovenal medeoprichter van ELEMENTERRE, een bouwbedrijf dat is gespecialiseerd in producten van aarde en typha, adobe en samengeperste aardeblokken (BTC). Door lokale en ecologische bouwmaterialen op de markt te brengen, wil ELEMENTERRE duurzame architectuur ontwikkelen en democratiseren. Doudou Dème werkt vaak samen met architecten Nzinga B. Mboup en Nicolas Rondet, oprichters van architectuurbureau Worofila. Zij streven dezelfde doelen na als ELEMENTERRE, hun architecturale taal en hedendaagse expressie zijn geworteld in een diep begrip van het klimaat, van de materialen en van de traditie. In januari 2026 gaan we op wandel met Carole Diop, op workshop bij ELEMENTERRE en op projectbezoek met Worofila. En zij zijn slechts enkele van de hedendaagse sleutelfiguren in de Senegalese architectuur.

Senegal werd onafhankelijk op 20 augustus 1960 na een periode van Portugese en later van Franse koloniale overheersing. Dit heeft zich vertaald in de architectuur die voor het overgrote deel van de hand is van Europese architecten. Vandaag is een levendig debat aan de gang over het behoud van deze gebouwen die vaak in heel slechte toestand verkeren. Onafhankelijkheid betekende niet dat het westen zich terugtrok uit de Senegalese bouw. Ook op ons programma van hedendaagse architectuur staan hoofdzakelijk Europese namen. Hierbij maakten we een zorgvuldige selectie van projecten en bureaus — Gilles Perraudin, Adriano Redondo, Antoin Galand (AAG), Toshiko Mori, DAW office … — die met kennis en respect voor het land en de traditie bijdragen aan een waardige, hedendaagse, Senegalese architectuur.

inschrijven